EKSTRAKSİYON ÜNİTESİ (HEXT)
Kontinü Solvent Ekstraksiyon, her tip yağlı tohum pullarında veya pres keklerinde kalan yağın bir solvent yardımıyla (genellikle hegzan ile) alındığı işlemdir. HUM tüm bitkisel yağ teknolojilerinde olduğu gibi ekstraksiyon sistemlerinde de son yıllarda piyasadaki diğer şirketlere öncülük yapmaktadır. HUM ‘un geliştirdiği ve kurduğu ekstraktör sistemleri Türkiye’de ve dünyada sorunsuz olarak çalışmaya devam etmektedir.
Uzun yıllardır solvent bazlı yağlı tohum ekstraksiyonu alanında aktif olan HUM, dünya çapında kurduğu 200 ila 3.000 ton/gün kapasite aralığındaki onlarca solvent ekstraksiyon tesislik referansı ile övünmektedir.
Bu deneyim ve pazardaki sürekli mevcudiyete dayanarak, HUM solvent ekstraksiyon teknolojisi, müşterilerin özel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için sürekli geliştirilmektedir. Solvent Ekstraksiyon Tesislerimizin belirleyici nitelikleri;
❚ Asgari personel gereksinimi.
❚ Yüksek ölçüde otomasyon, talep durumunda verilen dijital kontrol sistemi.
❚ Düşük sarfiyat.
❚ Düşük bakım maliyetleri.
❚ Tüm standart yağlı tohumların işlenmesine uygunluk.
HUM SOLVENT EKSTRAKSİYON TEKNOLOJİSİNİN EN ÖNEMLİ KISIMLARI:
Kaymalı hücre ekstraktörü aşağıdaki faydaları sunmaktadır:
❚ Çift geçişli sığ yataklı ekstraksiyon.❚ Ekstraksiyon zamanının yarısında malzemenin daha iyi süzülmesinin ardından kek geri dolumu.
❚ Her bir ekstraktör kademesi için pek çok solvent ve misella besleme tüpü.
❚ Çubuk tip elek levhaları için uzun bakım ömrü.
❚ Çubukların konik şekline (V-profil) bağlı olarak tıkanma riski yoktur.
❚ Çok az hareketli komponent.
❚ Önceden monte edilmiş olarak teslimat.
❚ Düşük sermaye maliyeti.
Kekin ayrı bir solventsizleştirme içerisinde ön solventsizleştirilmesi şunları sağlar:
❚ Optimum toster giriş özellikleri için hegzan miktarının tam ayarlanması.
❚ Mevcut işletme koşullarına dayanan optimum solventsizleştirme verimi.
❚ Kek kurutma için oldukça düşük buhar sarfiyatı.
Çok kademeli ters akımlı tosterlar aşağıdaki avantajları içerir:
❚ Kekte düşük miktarda artık solvent içeriği.
❚ Kekte düşük nem içeriği.
❚ Solventsizleştirme / tost etme için düşük özel buhar sarfiyatı.
❚ Operasyonun tam otomatik kontrolü.
HUM Ekstraksiyon (HEXT)
Tohum, (HPRP) da düzgün bir şekilde hazırlanmıştır. Ham yağ ve proteinli kek ise fraksiyonlarına HUM Ekstraksiyon da ayrılmaktadır. HUM Ekstraksiyon, maksimum miktarda ham yağı, uygun miktarda solvent ile çıkartılmasına imkân sağlayan, ticari hekzan solvent ile pek çok kademede yıkama yapan, karşı akım prensibi ile çalışmaktadır. Yıkamadan sonra, solvent içeren kek, yerçekimi etkisiyle eleklerde süzülür ve daha sonra HUM DTDC (HDTDC) ye aktarılır. Yıkamadan sonra, yağlı hexane karışımı ise, misella olarak ta bahsedilmektedir, HUM Misella Distilasyona (HMDS) gönderilir.
Aşağıda proses adımlarının bir dizilimi vardır:
❚ HUM Ekstraktör (HXTR), kekte düşük yağ miktarını hedeflerken, extraksiyon işleminde perkülasyon ve süzmesini optimumda tutar, mekaniksel ve termal olarak yürütür.
❚ HUM DTDC (HDTDC), solvent içeren kekten solventi uzaklaştırmak içindir, beslenme faktörlerini kontrol altında tutmak için pişirilir, depolama ve transport işlemleri için kekin rutubeti ve sıcaklığı uygun bir seviyeye düşürülür.
❚ HUM Misella Distilasyonu (HMDS), misellayı solvent buharı ve ham yağ olarak ısıtarak ayırmaktır.
❚ HUM Solvent Kazanımı (HSRC), su ve solvent buharlarını kondens hale dönüştürür ve daha sonra fiziksel olarak, suyu sıvı haldeki solventten ayırır, böylece solvent extraktöre tekrar geri gönderilebilir ve atık su ise tesisten güvenli bir şekilde uzaklaştırılabilir veya değerlendirilebilir.
❚ HUM Mineral Yağ Absorpsiyon Sistemi (HABS), atık hava akımından, kaçan solventi absorplamak için kullanılır. Böylece ağırlıkça 1 % altında olan solvent, atmosfere güvenli bir şekilde gönderilir.
❚ HUM Sıfır Atık Uzaklaştırma Sistemi (HZED), solvent ekstraksiyon tesisinden atık suların dışarı atılmasını önlemek ve tekrar geri kazanımlarını sağlamak içindir.
HUM Kayar Kovalı Ekstraktör (HSB)
Kek veya pul ekstraksiyon yedirici bunkerine taşınır.
Extraktör yediricisi ise karıştırıcılı bir tanktır, bir adet karıştırıcı motoru vardır ve değişken hızlı besleme sistemi bunker üzerindeki seviye kontrolü ile sürekli kontrol halindedir. Yedirici helezonları, Extraktör kovalarını kek ile homojen olarak beslemektedir.
Atmosfere hekzan kaçışını önlemek için, Extraktör yedirici bunkerinde her zaman minimum kek yüksekliği vardır. Sürekli seviye kontrol sistemi her zaman minimum kek seciyesini sağlar.
Ekstraktörde ki proses katı/sıvı ekstraksiyon işlemi ile alakalıdır. Örneğin, katı madde içeriğinde sıvı bileşen ekstrakte edilmektedir. Ön preslenmiş kekte kalan yağ ise n-hekzan ile ayrıştırılmaktadır. Bu proses tesisin en önemli bir parçası olan Ekstraktör (D201) içeresinde yer alır. Önemli ekonomik faktörler, ekipman tasarımı ve karşı akım ekstraksiyon prensibi vasıtasıyla kekte kalan düşük yağ miktarıdır.
Ekstraktör hızı, yani ekstraksiyon işlemi zamanı ise Ekstraktörde ayarlanır. Ekstraktör değişken hızlı sürücülü motora sahiptir ki bu hız gelen kek ve kapasiteye bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Ayçekirdeği keki için örneğin ekstraksiyon süresi 40 dakikadır. Bu süre diğer yağlı tohumlar için farklıdır. Yüksek tortu içerikli kekler düşük olanlardan daha uzun süzme zamanına ihtiyaç duymaktadır. Extractor ise yıkama ve süzme zamanlarını miscella yıkama nozullerini açıp kapatarak değiştirebilir.
❚ Yarım ekstraksiyon zamanı sonrasında yeniden kek besleme, kekin daha iyi perküsyonunu sağlar.
❚ Solvent ve misella besleme dağıtıcı nozulleri vardır.
❚ Elek plakaları uzun ömürlüdür.
❚ Elek plakalarının V profile sahip olması nedeniyle tıkanma riski yoktur.
Kek kovaların içerisinde taşınır ve miscella ise kovaların altındaki eleklerin arasından süzülerek, misella kanalarından Ekstraktör altındaki bunkerlere gider.
Bu karşı tip süreçlerde, konsantrasyon farklılığı ve bu yüzden ekstraksiyon etkisi optimumdadır ve kekte kacak yağ miktarını en düşük seviyede sonuçlandırmaktadır.
Solvent besleme aşamaları ve toplama bunkerlerinin yerleşimi ekstraksiyon prosesi kontrolü için idealdir.
Ekstraktör, düşük kapasite çalışmalarında ise gerekli ekstraksiyon kademe pompaları ve misella sirkülasyon vanaları ayarlanarak en iyi sonuçlar vermektedir.
HUM Desolventizer-Toster-Kurutma-Soğutma (HDTDC)
Ekstraktör çıkışında kek ağırlıkça 26-30% hekzan içermektedir. Solventsizleştirme prosesinin amacı, solvent içeren kekten solventi uzaklaştırmak içindir. Ayrıca, DTDC de ekstrakte edilmiş kek, beslenme faktörlerini kontrol altında tutmak için pişirilir, depolama ve transport işlemleri için kekin rutubeti ve sıcaklığı uygun bir seviyeye düşürülür. Kekteki solventi buharlaştırmak için sağlanan ısının çoğunluğu, açık buhar kondensinin ısıtmasından - eş zamanlı olarak pişirme işleminde kekin rutubetini arttırarak sağlanır. Solventsizleştirme – Pişirme (DT), buhar, sıcak su ve ısıtılan yağın olduğu çeşitli kamaralardan oluşan dikey bir silindir tanktır. DT, hekzanı desolventize etmek veya düşük yatırım maliyetlerinde pişirme işlemini tamamlamak için kapalı ısı transferini kullanır. Toplam ekipman ölçüsünü düşürmek maksadıyla, DT kısmında açık ve kapalı buhar ısı transferi bir arada verilebilir. Kekin kurutma ve soğutma işlemleri, kekin içerisinde akışkan yatak boyunca hava geçmesi ile sağlanır. Solvent ve su buharları; ısıl kazanım için distilasyona gönderilmeden önce, solventsizleştirme prosesinin çıkışında bir siklondan geçmektedir. Kurutma ve soğutma katlarında ise, kurutma bölümünde ısınmış hava enjekte edilerek tamamlanır ve soğutma bölümünde keki soğutmak için ortam hava sıcaklığına sahip hava kullanılır.
HUM Misella Distilasyonu (HMDS)
Solvent ekstraksiyonda ayrılan yağlı hexane karışımı, endüstride genellikle misella olarak adlandırılır. Solvent Ekstraktörden ayrılan misella ağırlıkça 70-80% olarak solvent içerir. Distilasyonun amacı, misellayı solvent buharı ve ham yağ olarak ısıtarak ayırmaktır. Distilasyonun enerji verimliliği ise, (HDTDC) den gelen atık buhar akışındaki elverişli ısıyı optimum kullanarak, maksimize edilir. Atık buhar akışındaki ısı, kondens tankından ve Distilasyonun kendi içerisindeki ısıl kazanımdan elde edilmesi mümkündür.HUM Solvent Geri Kazanımı (HSRC)
HUM Ekstraktörden (HEXT) ayrılan havayla karışık solvent buharları (1), distilasyondan ayrılan suyla karışık solvent buharları (2) ve karışık su solvent akımı (3) tekrar geri kazanılır. Solvent geri kazanımının amacı, su ve solvent buharlarını kondens hale dönüştürmek ve daha sonra fiziksel olarak, suyu sıvı haldeki solvent ten ayırmaktır. Böylece solvent extraktöre tekrar geri gönderilebilir ve atık su ise tesisten güvenli bir şekilde uzaklaştırılabilir veya değerlendirilebilir.HUM Mineral Yağ Absorpsiyon Sistemi (HABS)
Solvent geri kazanımından ayrılan atık hava, ağırlıkça 50-70% oranında solvent konsantrasyonu ile bir denge halindedir. Mineral yağ sisteminin amacı, atık hava akımından, kaçan solventi absorplamak için kullanılır. Böylece ağırlıkça 1 % altında olan solvent, atmosfere güvenli bir şekilde gönderilir. Solvent absorpsiyonu, soğuk mineral yağ içerisinde çalışır. Solvent absorplandıktan sonra, soğuk mineral yağ ısıtılır ve daha sonra vakum altında mineral yağ buhar ile sıyrılır. Sıcak ve sıyrılmış mineral yağ ise daha sonra soğutulur ve absorpsiyonda sirküle edilerek tekrar çevrilir, böylece bir kapalı tip mineral yağ sistemi formu oluşturulmuş olunur. Sistemde, atmosfere atık gazları göndermeden önce atık gaz içerisindeki solventi absorplamak için soğuk mineral yağ kullanır. Çok sıcak ortamlarda, buzlu soğutma sistemi ilave edilebilir.
HUM Sıfır Atık Uzaklaştırma Sistemi (HZED)
HUM Sıfır Atık Uzaklaştırma Sistemi (HZED), HUM Ekstraksiyonda (HEXT) atık suların azaltılması için tasarlanmıştır. Atık sular, özel tasarımlı basınçlı kaplarda konsantreleri arttırılır ve HDTC de 40 psig açık buhar olarak geri kazanımları için dönüştürülürler. Soğutma kulesinden gelen tahliye suları bile daha ileri tasarruflar için düşünülebilmektedir.